Η ασπρόμαυρη φωτογραφία είναι συνομήλικη με την τέχνη της ιδιας της φωτογραφίας. Οι έγχρωμες φωτογραφίες εμφανίστηκαν πολύ αργότερα στο προσκήνιο. Καθ’ όλο τον 19ου αιώνα, γίνεται προσπάθεια να αποτυπωθούν έγχρωμες λήψεις οι οποίες και αποτέλεσαν γεγονός το 1861 με την βοήθεια του James Clerk Maxwell, φυσικού επιστήμονα. Μετέπειτα, κυκλοφόρησαν τα πρώτα έγχρωμα φιλμ (Autochrome και Kodachrome) τα οποία αποτελούνταν από τρία διαφορετικά επιχρωματισμένα στρώματα (μπλε, πράσινο και κόκκινο). Έως τότε όμως, υπήρχε μια εξελικτική πορεία στην τεχνική και στην χρήση γυάλινων πλακών οι οποίες και δυσκόλευαν την μετάδοση της φωτογραφικής μηχανής μιας και οι ίδιες ήταν αρκετά βαριές. Στην ασπρόμαυρη φωτογραφία το χρώμα απουσιάζει και μαζί του και το συνηθισμένα «ωραίο”, το καθημερινό και κάποιες φορές σχεδόν αδιάφορο, “όμορφο”.
Η επιλογή του ασπρόμαυρου στη σύγχρονη φωτογραφική εποχή γίνεται πολλές φορές µε γνώμονα την «καλλιτεχνικότητα» της εικόνας. Οι λέξεις «ασπρόμαυρο» και «καλλιτεχνικό» πάνε αγκαζέ στη φωτογραφία, απλά και µόνο λόγω του ότι μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970 το ασπρόμαυρο κυριαρχούσε σε όλες τις απόψεις της φωτογραφίας, καλλιτεχνικές, εμπορικές και προσωπικές.
Οι τόνοι του γκρίζου, η τονικότητα, το άσπρο και το μαύρο, λειτουργούν σαν το σχέδιο στη ζωγραφική. Όταν τραβάμε ασπρόμαυρο πρέπει να δίνουμε µμεγαλύτερη προσοχή στους όγκους του κάδρου, διότι πλέον δεν υπάρχει το χρώμα για να τους κάνει να ξεχωρίσουν μεταξύ τους. Έτσι είναι εύκολο το κυρίως θέμα µας να αποκτήσει ανταγωνισμό από στοιχεία που στην πραγματικότητα δεν έχουν καμία σχέση µμαζί του. Μια κλασσική περίπτωση είναι οι σκιές. Οι σκιές δεν είναι τόσο σημαντικές σε μια έγχρωμη φωτογραφία, διότι υπάρχουν διάφορα χρώματα στην εικόνα που θα τραβήξουν την προσοχή. Σε µια ασπρόμαυρη φωτογραφία όμως, οι σκιές ξαφνικά αποκτούν οντότητα, και µμπορούν να καταστρέψουν την εικόνα, δημιουργώντας μαύρους όγκους εκεί που ο φωτογράφος δεν τους είχε υπολογίσει. Αντίστοιχη συμπεριφορά πρέπει να επιφυλάσσουμε και σε μεγάλους συμπαγείς όγκους όπως η άσφαλτος του δρόμου, το τσιμέντο που κυριαρχεί στη χώρα μας, τα χρώματα στους τοίχους – όλα αυτά τα στοιχεία μοιάζουν (και είναι) πεζά και καθημερινά, αλλά στην κλίμακα του γκρι παραμονεύουν για να διαταράξουν την ισορροπία της φωτογραφικής σύνθεσης. Οφείλουμε λοιπόν να προσπαθούμε να βλέπουμε τον κόσμο ασπρόμαυρα, μετατρέποντας στο μυαλό μας τα δυνατά χρώματα σε gray-scale, και να λαμβάνουμε υπόψη κάθε σκιά που υπάρχει στο κάδρο µας.
Η ασπρόμαυρη φωτογραφία δεν αφήνει περιθώρια για λάθη. Αν ένα αντικείμενο δεν είναι σωστά φωτισμένο δεν θα μπορέσει να «κρυφτεί» ρίχνοντας χρώμα στον περίγυρό του. Βάλε τα δυνατά σου να έχεις καθαρές φωτογραφίες χωρίς περιττά ίχνη και αντικείμενα. Δείξε αυτό που θέλεις να δείξεις, και τίποτε παραπάνω. Γίνε μινιμαλιστικός και στο χρώμα, αλλά και στο περιεχόμενο.
Φαντάσου την τελική φωτογραφία στο μυαλό σου. Τράβηξε νοητές κάθετες γραμμές ώστε να δημιουργήσεις δύο η τρείς ζώνες στην εικόνα. Τοποθέτησε τα αντικείμενα και τα πρόσωπα σε μία η δύο τέτοιες ζώνες. Άφησε μια ζώνη κενή. Αυτό θα σου δώσει μια ιδέα για το πώς παρατηρεί ο εγκέφαλος τις εικόνες και πως προσπαθεί να οριοθετήσει αυτά που βλέπει. Μόλις αποκτήσεις εμπειρία σε αυτό το κομμάτι θα αρχίσεις να πειραματίζεσαι και με διαφορετικές διατάξεις και ζώνες. Με τον καιρό θα βρεις το «ζύγισμα» που ταιριάζει στην αντίληψή σου και στον τρόπο που εκφράζεσαι.
Η ασπρόμαυρη φωτογραφία είναι πρόκληση για τον επαγγελματία και τον ερασιτέχνη. Όταν η φωτογραφία είναι ρεπορτάζ, η ασπρόμαυρη φωτογραφία, απομονώνει καλυτέρα την έκφραση και αλλάζει το ύφος της φωτογραφίας. Κάποιες φορές βεβαία είναι θέμα γούστου. Μια καλή φωτογραφία μπορεί να είναι το ίδιο ενδιαφέρουσα και σε έγχρωμη και σε ασπρόμαυρη έκδοση.
Τα ξανά λέμε την δευτέρα με νέο κείμενο στο blog για ότι απορίες έχετε ή θέματα που μπορεί να θέλετε να διαβάσετε θα χαρώ να επικοινωνήσετε με email μέσω Instagram ή με οποιο τρόπο σας είναι πιο εύκολος.